علائم سکته قلبی در زنان

اگر منتظر هستید که مثل فیلم‌های سینمایی، ناگهان دستتان را روی سمت چپ قفسه سینه بگذارید و با چهره‌ای درهم‌رفته روی زمین بیفتید، در اشتباهید. واقعیت در بدن زنان کاملاً متفاوت و ترسناک‌تر است. طبق جدیدترین داده‌های انجمن قلب (AHA)، حدود ۴۳ درصد از زنان هنگام سکته قلبی، اصلاً درد قفسه سینه را تجربه نمی‌کنند. در عوض، بدن آن‌ها با زبان دیگری فریاد می‌زند: تنگی نفس ناگهانی، دردی مبهم در فک و گردن، یا حتی یک حالت تهوع که با مسمومیت غذایی اشتباه گرفته می‌شود. این مقاله، راهنمای حیاتی شما برای تشخیص علائم در خودتان یا عزیزانتان است، پیش از آنکه «زمان طلایی» از دست برود.

علائم هشداردهنده سکته قلبی در زنان (لیست اورژانسی)

برخلاف مردان که معمولاً علامت کلاسیک «فیل روی قفسه سینه» را گزارش می‌کنند، سیستم قلبی-عروقی زنان علائم را به صورت پراکنده و گمراه‌کننده بروز می‌دهد. این تفاوت ریشه در آناتومی و سیستم عصبی دارد. اگر هر یک از علائم زیر را به صورت ناگهانی (بدون سابقه قبلی) تجربه کردید، حتی اگر خفیف به نظر می‌رسند، احتمال ایسکمی (نرسیدن خون به قلب) وجود دارد:

• تنگی نفس بی‌دلیل: احساس خفگی یا کم آوردن نفس بدون اینکه فعالیت بدنی سنگینی (مثل دویدن) انجام داده باشید. انگار در هوای معمولی کوهنوردی کرده‌اید.

  نوشته های مشابه

  • 
    مراقبت بعد از آنژیوگرافی قلب چیست

    2 هفته پیش

• درد ارجاعی (فک، گردن، پشت): این یکی از فریبنده‌ترین علائم است. درد ناشی از قلب در زنان اغلب به فک پایین، گردن، گلو و یا پشت (بین دو کتف) تیر می‌کشد. بسیاری از بیماران ابتدا به دندانپزشک یا ارتوپد مراجعه می‌کنند!

• تهوع و سوءهاضمه شدید: احساس سنگینی سردل، سوزش معده یا استفراغی که به خوردن غذا ربطی ندارد. اگر آنتی‌اسید مصرف کردید و خوب نشدید، زنگ خطر است.

• عرق سرد ناگهانی: خیس عرق شدن بدون گرما یا ورزش؛ عرق سردی که روی پیشانی می‌نشیند و حس «شوم» بودن به همراه دارد.

نکته حیاتی: در آنژین صدری (درد قفسه سینه)، درد معمولاً با استراحت بهتر می‌شود، اما در سکته قلبی، درد یا ناراحتی مداوم است و با تغییر پوزیشن یا استراحت قطع نمی‌شود.

علائم خاموش سکته قلبی در زنان: ۴ هفته قبل از حمله

یکی از یافته‌های تکان‌دهنده در تحقیقات اخیر (منتشر شده در ژورنال Circulation)، وجود فاز «پرودرومال» یا پیش‌درآمد در زنان است. ۹۵٪ از زنانی که دچار حمله قلبی شده‌اند، تایید کرده‌اند که از حدود یک ماه قبل، علائم جدید و عجیبی داشته‌اند که نادیده گرفته بودند. بدن شما قبل از توقف، سیگنال می‌دهد:

1. خستگی غیرعادی (Unusual Fatigue): این شایع‌ترین علامت هشدار (در ۷۰٪ زنان) است. منظور خستگی بعد از یک روز کاری نیست؛ نوعی خستگی فلج‌کننده که حتی مرتب کردن تخت‌خواب یا دوش گرفتن را به یک ماموریت غیرممکن تبدیل می‌کند. فرد احساس می‌کند پاهایش از سرب پر شده است.

2. اختلال خواب: مشکل در به خواب رفتن یا بیدار شدن‌های مکرر در طول شب همراه با اضطراب مبهم، که در ۴۸٪ زنان گزارش شده است.

3. اضطراب بدون دلیل: احساس دلشوره شدید و بی‌قراری که منشأ روانی مشخصی ندارد، می‌تواند ناشی از واکنش بدن به کاهش اکسیژن‌رسانی باشد.

اگر این علائم را دارید، انجام یک تست ورزش یا چکاپ کامل قلب نزد متخصص، می‌تواند جان شما را پیش از وقوع فاجعه نجات دهد.

تفاوت درد قلب در زنان و مردان: چرا فک و معده؟

چرا علائم تا این حد متفاوت است؟ پاسخ در «نوع درگیری عروق» نهفته است. در مردان، سکته معمولاً حاصل انسداد ناگهانی یکی از عروق اصلی کرونر توسط لخته خون است (انفجار پلاک). اما در زنان، علاوه بر عروق اصلی، احتمال درگیری رگ‌های بسیار ریز قلب (Microvascular Disease) بسیار بالاست.

• بیماری عروق ریز: در این حالت، لایه درونی رگ‌های کوچک قلب دچار اختلال می‌شود و خون‌رسانی مختل می‌گردد. چون انسداد در یک نقطه متمرکز نیست، درد هم متمرکز (نقطه‌ای) نیست و به صورت فشار منتشر، سوزش یا درد در نواحی دورتر (فک و پشت) حس می‌شود.

• تشخیص دشوارتر: متاسفانه گاهی در آنژیوگرافی معمولی، گرفتگی‌های میکروواسکولار به وضوحِ گرفتگی‌های اصلی دیده نمی‌شوند و ممکن است بیمار با تشخیص اشتباه «مشکل عصبی» یا «معده» مرخص شود. بنابراین پافشاری بر روی علائمتان نزد پزشک بسیار مهم است.

عوامل خطر اختصاصی در زنان ایرانی

علاوه بر فشار خون و چربی بالا که برای همه خطرناک است، زنان با ریسک‌فاکتورهای بیولوژیک منحصر‌به‌فردی روبرو هستند:

• یائسگی و افت استروژن: هورمون استروژن تا قبل از یائسگی مثل یک سپر دفاعی از عروق زنان محافظت می‌کند. با شروع یائسگی (معمولاً بعد از ۵۰ سالگی) و افت این هورمون، عروق سفت‌تر شده و ریسک بیماری قلبی به شدت بالا می‌رود.

• دیابت و سندرم متابولیک: زنان مبتلا به دیابت نوع ۲، حدود ۴ برابر بیشتر از مردان دیابتی در معرض خطر سکته قلبی هستند. دیابت اثر تخریبی بیشتری بر عروق زنان دارد.

• تاریخچه بارداری: زنانی که در دوران بارداری دچار فشار خون بالا (پره‌اکلامپسی) یا دیابت بارداری شده‌اند، سال‌ها بعد در معرض خطر بالاتر بیماری‌های قلبی هستند.

در صورت مشاهده علائم سکته چه کنیم؟ (پروتکل ۱۱۵)

اگر خودتان یا اطرافیانتان مجموعه‌ای از علائم بالا (به‌ویژه درد فک، تنگی نفس و عرق سرد) را داشتید، حتی اگر مطمئن نیستید، باید بدبینانه‌ترین سناریو را در نظر بگیرید. هر دقیقه تاخیر مساوی است با مرگ بخشی از عضله قلب.

1. تماس فوری با اورژانس ۱۱۵: به هیچ وجه، تکرار می‌کنم، به هیچ وجه بیمار را با خودروی شخصی به بیمارستان نبرید. پرسنل آمبولانس می‌توانند از همان لحظه رسیدن، نوار قلب بگیرند و درمان‌های اولیه را شروع کنند. همچنین خطر ایست قلبی و نیاز به احیای قلبی CPR در مسیر وجود دارد.

2. جویدن آسپرین: اگر بیمار به آسپرین حساسیت ندارد، یک قرص آسپرین ۳۰۰ یا ۳۲۵ میلی‌گرم (یا ۴ عدد آسپرین بچه ۸۰ میلی‌گرم) را بجود و قورت دهد. جویدن باعث جذب سریع‌تر دارو از طریق بزاق می‌شود و جلوی بزرگ‌تر شدن لخته خون را می‌گیرد.

3. آرامش و توقف فعالیت: بیمار باید بنشیند یا دراز بکشد. هرگونه راه رفتن یا استرس، فشار بر قلب را بیشتر می‌کند.

4. درب را باز بگذارید: اگر تنها هستید، قفل درب ورودی را باز کنید تا نیروهای امدادی پشت در نمانند، سپس دراز بکشید و منتظر بمانید.

سکته قلبی در زنان یک «قاتل خاموش» است که اغلب پشت نقاب خستگی و سوءهاضمه پنهان می‌شود. آگاهی از این تفاوت‌ها و جدی گرفتن دردهای مبهم در فک و پشت، تنها سلاح شما برای حفظ تپش‌های قلب خود و عزیزانتان است.